ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE ANAFİLAKSİ
ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE ANAFİLAKSİ
Anafilaksi “şiddetli, yaşamı tehdit edebilen allerjik reaksiyon” olarak tanımlanır..Allerjinin ölümcül olabilen formu olarak kabul edilir.Çocukluk çağında nadir raslanır.Ancak anafilaksi sıklığında son yıllarda özellikle okul çocukları arasında artış gözlenmiştir..
SEBEBLERİ NELERDİR?
Çocuklarda anafilaksinin en önemli nedeni besinlerdir. Besinler, çocuklarda oluşan anafilaktik reaksiyonların yarısından sorumludur. Özellikle süt ve süt ürünleri, yumurta, kabuklu-yağlı kuru yemişler ve balık başta olmak üzere pek çok besinle anafilaksi ortaya çıkabilir.
İlaçlar, özellikle penisilin grubu antibiyotikler ve arı sokmaları da önemli birer anafilaksi sebebidir. Ayrıca kas gevşeticiler, kan ürünleri, tıbbi malzemelerin içeriğinde bulunan lateks, spesifik allerjen immünoterapi (allerji aşıları) ve nadir de olsa çocukluk aşıları anafilaksiye yol açabilir. Bazı olgularda neden saptanamaz.
NASIL TANI KONUR
Anafilaksi tanısı esas olarak klinik bulgularla konulur. Belirtiler dakikalar-saatler içinde ortaya çıkabilir. Genellikle böcek sokmaları ve enjeksiyonlar sonrasında oluşan reaksiyonlar birkaç dakikada, besinlerle oluşanlar ise daha geç ortaya çıkma eğilimindedir.
Yüzde ani kızarıklık, deride yaygın kaşıntı,döküntü ,dil,dudak ve göz kapaklarında şişlik,ses kısıklığı,boğaz ve göğüste hırıltı,öksürük,nefes darlığı,bulantı,kusma ve karın ağrısı,çarpıntı,tansiyon düşüklüğü ve şuur kaybı anafilaksinin önemli belirtileridir.Deri belirtileri, çocuklarda anafilaksi sırasında en sık görülen bulgudur. Ancak, deri belirtileri olmadan da şiddetli reaksiyonların görülebileceği, ancak tanı için en az iki farklı organ veya sistem tutulumunun şart olduğu unutulmamalıdır.
TANIDA HANGİ YÖNTEMLER KULLANILIR?
Laboratuvar yöntemleri anafilaksi tanısında sınırlı bir öneme sahiptir. Bazı kan ve idrar tetkikleri tanıda yardımcı olabilir.. Ancak, bu tetkiklerin hastane ortamında saptanan vakalarda işe yarayabileceği, anafilaksi tanısının esas olarak klinik olarak konulabileceği unutulmamalıdır.
KORUNMA MÜMKÜN MÜDÜR?
Anafilaksnin, ne zaman ortaya çıkacağı öngörülemediği için olası reaksiyonlar için önceden hazırlıklı olmak gerekir..
Hastaların ve anne-babaların risk faktörleri yönünden uyarılmaları, bilinen ilaçlar, besinler ve arı venomu gibi allerjenlerden uzak durmaları konusunda eğitilmeleri gerekir.. Mümkünse çocuklar yanlarında duyarlı oldukları besin veya ilaçları belirten bir açıklama(bileklik gibi) taşımalıdır.. Okulda öğretmenlerin ve sınıf arkadaşlarının da sorumlu ajanlar yönünden uyarılmaları gerekir.
Anafilakside önemli bir korunma yöntemi de hastane dışında oluşabilecek anafilaktik reaksiyonlara hastaların zamanında ve kendilerinin müdahale edebilmesidir. Bu amaçla adrenalin otoenjektörleri (0,15mg ve 0,3 mg’lık Epipen-,Anapen) mevcuttur.. Çocuklarda önerilen doz 10–25 kg için 0,15 mg; 25 kg’ın üstünde ise 0,30 mg’dır. Ülkemizde bulunmayan bu ilaçlar yurt dışından temin edilebilmektedir.Risk altındaki çocukların, ebeveynlerinin, diğer yakınlarının ve öğretmenlerinin bu enjektörleri kullanma konusunda eğitilmeleri gerekir..
TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜDÜR?
Anafilaksi, hemen tedavisi gereken acil bir durumdur. Tedavinin başlangıcında hastanın solunum yolunun açılması ve bacaklar yukarıda olacak şekilde sırtüstü yatırılması gerekir.
- Tedavinin ilk adımında otoenjektör tarzındaki adrenalin uylugun ön-yan tarafına kas içine, hastanın şuuru açık ise antihistamin ve steroidli ilaçlar ağızdan verilmelidir.Bu arada en yakın acil poliniğine ulaşılmalıdır.
- Riskli hastalar yanlarında otoenjektöre ilave antihitamin, steroıdli ve nefes açıcı ılaçları bulundurmalıdır.
- Acilde hekime ayrıntılı bilgi verilmelidir.
- Anafilaksi geçiren çocukların, belirtiler yatıştıktan sonra yeniden tekrarlayabileceği riski nedeniyle hastane ortamında en az 24 saat daha tutulması gerekir. Hızlı tanı,zamanında ve etkin tedavi ile anafilaksde iyileşme oranı çok yüksektir. Ölümler, daha çok solunum yolu tıkanmasına ve kardiyovasküler şoka bağlıdır.
Bu bir bilgilendirme yazısıdır. Daha ayrıntılı bilgi için doktorunuza başvurunuz Randevu için www.losante.com.tr adresin ziyaret edebilir ya da 03126667666 no’lu telefonu arayabilirsiniz