Aşı Sağlıktır!
Rutin aşılar, takvim dışı aşılar ve aşı karşıtlığına ufacık yorum…
‘Aşı sağlıktır’ mottosuyla çıkılan yolda tüm Dünya önemli yol almış durumda. Her ne kadar aşı karşıtlarının oranı her geçen gün artmaktaysa da; aşılar, her zaman bulaşıcı hastalık salgınlarını, sekelleri (sakatlıkları), hastane yatışlarını ve en önemlisi çocuk ölümlerini azaltmasıyla, bazen tamamen ortadan kaldırabilmesiyle toplum sağlığı için vazgeçilmezdir.
2020 Ocak ayı itibariyle, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı rutin aşılama programı dahilinde, Hepatit B, BCG (verem), Beşli karma(Difteri,Boğmaca, Tetanoz, Haemophilus influenza, Çocuk felci(kas içi ölü aşı formu), Konjuge pnömokok (zatürre aşısı), Çocuk felci aşısı(ağızdan, canlı aşı formu), Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, Suçiçeği, Hepatit A aşıları yapılmakta.
Hangi hastalıkların aşısının rutin aşı takvimine gireceğine nasıl karar veriliyor peki?
-O ülkede sık görülüyor mu?
-Aşının koruduğu hastalığın sekel oranı, hastane yatış oranı ölüm oranı yüksek mi?
-Ülkenin ekonomik gücü, aşı dozlarını tüm bebek ve çocuklara uygulayabilecek düzeyde yeterli mi? sorularının cevabını karşılayan aşılar sırayla aşı takvimine giriyor.
Ülkemizde rutin aşı takviminde olmayan ama sıklığı artmakta olan hastalıklara karşı da aşılar mevcut. Yıllar içinde sadece riskli gruplara önerilen aşılar rutinde önerilmeye başlanabiliyor. Sözü daha fazla uzatmadan önerilen takvim dışı aşılar neler kısaca bahsedelim;
-Rotavirus aşısı (Genellikle ağır seyirli ishal mikrobuna karşı aşı) – Özel bir alerji durumu yoksa (en erken 6 haftalık en geç 14 haftalık iken başlanıyor,2 ila 3 doz olmak üzere ticari formları mevcut )
-Menenjit aşıları (Menengokok tipACYW135 (3 ticari form )ve Menengokok tip B aşısı(Tek ticari form)
-Grip aşıları (6 aydan sonra yapılabiliyor, özellikle solunum yolu hastalığı, kalp hastalığı bağışıklık düşüklüğü olanlara, uzun süreli kortizollü ilaç kullananlara, mutlaka öneriliyor) , 9 yaş altında ilk defa yaptıracak olanlar 1 ay arayla 2 doz, diğer yıllarda tek doz yapılıyor. Ekim, Kasım ayları aşının yapılması için en uygun dönemler olarak kabul ediliyor.
-Polisakkarit Zatürre aşısı (tek ticari formda), kronik akciğer hastalarına, kalp hastalarına, ağır zatürre geçirmiş hastalara, dalağı olmayan ya da alınmak zorunda kalınmış hastalara öneriliyor.
-HPV aşısı (Rahim ağzı kanseri aşısı diye bilinen) aynı zamanda genital siğillere, penis, anüs kanserlerine karşı da koruma oranı yüksek, Türkiye’de 2, Dünyada 3 ticari formu olan aşı; 9 yaş sonrası yapılabiliyor, mümkünse ilk cinsel temastan önce yapılması öneriliyor.
Sonuç olarak ufacık bir söz de aşı karşıtlığına olsun. Bilimsel hiçbir karşılığı yoktur ve ülkenin aşı haritasını bozarak, hastalık eradikasyonunu (tamamen ortadan kaldırma) zorlaştırmakta ve tüm çocuklarımızı riske atmaktadır.
Özellikle kendi karar verebilecek durumda olmayan, savunmasız çocukları bir de hastalıklara karşı savunmasız bırakmak anlaşılır gibi değil. Umarım en yakın zamanda aklın ve pozitif bilimin yolu birdir diyebildiğimiz günleri tekrar görürüz diyor yine 'Aşı sağlıktır' diyerek, sağlıklı günler diliyorum.