Lösante Blog

Çocuklarda Cep Telefonu Kullanımı

Cep telefonları, Radyo Frekansı-Elektromanyetik Radyasyon (RF-EMR) olarak bilinen ve aynı zamanda mikrodalga radyasyonu olarak da adlandırılan bir tür radyasyon yaymaktadır. Bilim çevrelerinde cep telefonlarının sağlık açısından güvenli olup olmadığı konusunda endişeler mevcuttur. Kanser özel bir endişe kaynağıdır, ancak kanserlerin gelişmesi 10-20 yıl sürdüğünden ve çocukların sık cep telefonu kullanımı nispeten yeni bir gelişme olduğundan, bu konuda cevaplanması gereken çok soru mevcut.

Cep telefonu radyasyonunun çocuklar üzerindeki etkisine dair yapılan çalışmaların sonuçlarından bazıları şunlardır:

• Cep telefonu radyasyonuyla ilgili 2010 yılında yapılan bir araştırma, "genel olarak ve ortalama olarak, çocukların beyin bölgelerinin yetişkinlere göre daha fazla maruz kaldığını" belirtmektedir. Bunun nedeni, çocukların orantılı olarak daha küçük kafaları ve beyinleri olmasına rağmen yetişkinlerle aynı düzeyde radyasyon alıyor olmalarıdır. Amerikan Pediatri Akademisi, "çocuklar tarafından kullanıldığında, yetişkinlerin cep telefonu kullanımına kıyasla, kafatasının ortalama RF enerji birikiminin beyinde iki kat ve kemik iliğinde 10 kat daha fazla olduğunu" bildirmiştir.
• Başka bir çalışma, 20 yaşından önce cep telefonu kullanmaya başlayan kişilerin, bu telefonları yetişkin olarak kullanmaya başlayanlara göre beyin tümörü geliştirme riskinin daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bunun nedeninin çocuklarda, yetişkinlere göre daha ince doku ve kemiklere sahip olmaları yorumu yapılmıştır. 
• Araştırmalar ayrıca cep telefonuna maruz kalmanın çocukların davranışlarını etkileyebileceğini öne sürmektedir. Bir araştırmada, hiperaktif olan veya diğer çocuklarla geçinme güçlükleri de dahil, duygusal veya davranış sorunları olan çocukların, hamilelik sırasında cep telefonu kullanan annelere sahip olma olasılığı çok daha yüksek bulundu. Davranışı etkileyebilecek diğer faktörleri hesaba kattıktan sonra, bu annelerin çocuklarının davranış problemleri yaşama olasılığı, anneleri nadiren veya cep telefonu kullanmayan çocuklara göre %80 daha fazlaydı. Yazarlar, bunu incelemenin zorluğu, anne-çocuk ilişkisinin katkısını ölçme güçlüğü, annenin cep telefonu kullanımı ile çocukların davranışları arasındaki bağlantıyı anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu yorumunu yapmışlardır.
• “Çocuklar ve cep telefonu kullanımı” ile ilgili çalışmaları gözden geçiren 2014 tarihli bir makalede, çocuk ne kadar küçükse beyin tümörü riskinin o kadar yüksek olduğu ifade edilmektedir. Aynı makale, cep telefonlarının meme kanseri (ergenlerin sütyenlerine cep telefonu koymaları nedeniyle), parotis (tükürük bezi) tümörleri ve ergenler ve yetişkinlerde sperm hasarı riskinde artışla ilişkili olduğu sonucuna varan çalışmalara da işaret etmektedir.

2014 yılı itibarıyla Türkiye, Belçika, Avustralya ve Fransa çocukların cep telefonu kullanımının tehlikeleri konusunda uyarıda bulunmuştur.

Sonuç olarak bilim insanları, cep telefonunun yaydığı radyasyonun kansere veya diğer sağlık sorunlarına neden olup olmayacağı konusunda hemfikir değiller. Çocuk ve yetişkinlerde cep telefonu kullanım sıklığının her geçen gün artması, çok sık ve nadir cep telefonu kullanımını karşılaştıran bir çalışma yapmayı zorlaştırmaktadır. Beyin tümörleri ve diğer kanserler genellikle ilk maruziyetten sonraki birkaç on yıla kadar gelişmediğinden, cep telefonlarının ne kadar riskli olduğunu ve hangi koşullarda olduğunu bilmemiz yıllar alabilir.

Şimdiden bu radyasyona bağlı olabilecek sağlık sorunlarından nasıl korunulabileceğine dair bazı uyarılar;

1. Cep telefonunu bedeninizden mümkün olduğunca uzakta tutun,
2. Kapsama alanının zor olduğu yerlerde veya sinyal seviyesinin düşük olduğu durumlarda telefon veya wi-fi kullanmamaya çalışın,
3. Cep telefonu kullanırken hoparlörü veya kablolu kulaklığı tercih edin,
4. Konuşmalarınızı kısa tutun,
5. Konuşmak yerine mesajlaşmayı tercih edin,
6. Hep aynı kulağınızla konuşmayın,
7. Arama yaptığınızda, bağlantı sağlandıktan sonra kulağınıza götürüp konuşun,
8. Yattığınız odada, başucunuzda telefonu kesinlikle bulundurmayın,
9. Radyasyon kalkanı olduğu iddia edilen ürünlere güvenmeyin,
10. Telefona veri akışı olurken veya herhangi birşeyi indirirken (download) baş seviyesinde tutmayın,
11. İdeal olanı video, müzik gibi dosyaları önce indirip, yüklenme tamamlandıktan sonra uçak moduna alarak izlemektir.
12. Bu bilgileri arkadaşlarınız, aileniz ve okullarınızla paylaşın, böylece onların da kullanma alışkanlıklarını değiştirmeye yardım edebilirsiniz.

Kaynakça:

1. Hardell L, Hansson Mild K, Carlberg M, Hallquist A. (2004) Cellular and cordless telephones and the association with brain tumours in different age group. Archives of Environmental Health 59 (3): 132-137.
2. Divan HA, Kheifets L, Obel C, Olsen J. (2008) Prenatal and Postnatal Exposure to Cell Phone Use and Behavioral Problems in Children. Epidemiology 19(4): 523-529.
3. Hardell L, Carlberg M, Hansson Mild K. (2009) Epidemiological evidence for an association between use of wireless phones an tumor diseases. Pathophysiology 16 (2-3): 113-122.
4. Christ A, Gosselin MC, Christopoulou M, K’uhn S, & Kuster N. (2010). Age dependent tissue-specific exposure of cell phone users. Physics in Medicine and Biology, 55: 1767-1783.
5. Byun, YH, Ha, M, Kwon, HJ et al (2013). Mobile phone use, blood lead levels, and attention deficit hyperactivity symptoms in children: a longitudinal study. PLoS One. 2013;8(3):e59742. doi: 10.1371/journal.pone.0059742.
6. Morgan, L, Kesari, S, Davis, D (2014). Why children absorb more microwave radiation than adults: The consequences. Journal of Microscopy and Ultrastructure 2(4): 197-204.