ÇİKOLATA... DOST MU? DÜŞMAN MI?
ÇİKOLATA... DOST MU? DÜŞMAN MI?
Çoğu insan onu yemekten büyük zevk alır. Çikolata ölçülü yenildiği sürece sağlıklı bir besin olarak düşünülebilir. Eğrisiyle doğrusuyla çikolata hakkındaki bazı gerçekler şunlardır;
- Çikolata bitkisel bir besindir. Kakao ağacından toplanan tanelerden yapılır. Taneler önce kabuğundan çıkarılır, fermente edilip, kavrulur ve sonra öğütülür. Burada ''kakao likörü'' denen halini alır. Sıvı hale gelen kakaonun içinde kakao yağı açığa çıkar. Kakao likörü hidrolik press ile kakao yağına ve kakao kalıbına ayrılır.
- Kakao likörü yaklaşık %55 kakao yağı içerir. Çikolata; kakao likörü, kakao yağı, şeker ve sütün çeşitli yüzdelerle imal edilmiş katı bir ürünüdür. Çikolataların çoğu kakao, kakao yağı veya diğer yağlar ve şekerin bileşiminden oluşurlar. Sütlü çikolata ayrıca konsantre süt ya da süt tozu içerirken, beyaz çikolata kakao yağı şeker ve kakaosuzdur. Bitter çikolata, yağ ve şeker eklenmiş kakao karışımını içerir
- Kakao yağı doymuş yağ içerir. Fakat yapılan çalışmalar kan kolesterolü üzerinde nötr etkisinin olduğunu ve hatta olumlu etkileri olabileceğini göstermektedir.
- Siyah çay, olgunlaşmış kırmızı şarap, kahve ve kakao gibi işlenmiş besin ve içecekler antioksidanlar olarak bilinen polifenollerin en iyi kaynaklarıdır. Kakao çekirdeğinde çok sayıda fenolik bileşik bulunmasına rağmen, kakao tozu özellikle fenolik bileşiklerin alt sınıfı olan flavonoidlerce zengindir. Bitter çikolata en yüksek flavonoid içeriğine sahiptir.
- Flavonoidlerin vücutta hasara uğramış hücrelerin onarılmasına yardım ettiği ve hatta koruyucu kalkan sağladığına dair birçok yayın vardır. Ancak çikolatadaki kakao, aspirinle benzeri bir biyokimyasal etki yaratır ve kandaki pıhtılaşmayı azaltıcı etki oluşturur. Tedavinizde aspirin bulunuyorsa bu dikkate almanız gereken bir durumdur.
- Çikolata ayrıca kalp sağlığı üzerinde potansiyel yararları olan bitki sterolleri, B vitaminleri, magnezyum ve potasyum kaynağıdır.
- Kakaonun beyindeki endorfin ve serotonin seviyelerini arttırmada olumlu etkininden dolayı da çikolata potansiyel bir ruh iyileştiricidir.
Çikolatanın birçok faydasının dışında dikkatli tüketilmesi gereken durumlar da vardır;
- Alerjik potansiyelinin dışında; kakao bir oksalat kaynağıdır. Belli türlerdeki böbrek taşları için tetikleyici olabilir.
- Çikolatadaki kafein, bitter çikolatada en yüksek dozdayken, sütlü çikolatada bu miktarın yaklaşık üçte biri kadardır. Kafein sağlığınıza ve tüketilen miktara bağlı olarak değişen etkilere sahip bir uyarıcıdır.
- Bitter çikolata, kırmızı şarap, bazı fermente ve bayat besinlerde de bulunan tiraminin kaynağıdır. Hala araştırılıyor olsa da migren ağrılarını tetikleyebileceğine dikkat çekilmektedir.
Çikolata ve içeriğinin bahsedilen olumlu etkilerinin yanı sıra kullanımı konusunda önlem almak gerekebilir. Oldukça yüksek şeker ve yağ içeriğine sahip olan mevcut ticari çikolatalar çok yüksek enerjiler içermektedir. Bu sebep ile tüketilirken obezite, diş çürükleri, diyabet gibi hastalıkları tetikleyen yüksek şeker miktarı göz önünde bulundurularak tüketilmelidir. Tüketim esnasında porsiyon miktarına dikkat edilmelidir, daha düşük şeker içerikli ve kakao miktarı fazla olan ürünler tercih edilmelidir. En az %60 kakao içeren ürünlerin günde yaklaşık 2 gram tüketilmesinin kardiyovasküler hastalıklar için optimal koruma sağladığı güncel çalışmalarda belirtilmiştir.