Lösante Blog

DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) 2 temel belirti kümesi olan, nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu belirtilerden ilki dikkat eksikliği diğeri ise hiperaktivite ve dürtüselliktir.

Dikkat eksikliği belirtileri nelerdir?

Sık sık eşya kaybetme, dağınık düzensiz olma, ayrıntılara dikkat etmediği için basit hatalar yapma, dikkatini sürdürmekte zorluk çekme, okulda veya evde yönergeleri izlemekte zorluk çekme, ödevleri/görevleri bitirememe, organize olmakta zorluk çekme, dikkat gerektiren ödev gibi işlerden kaçınma, dış uyaranlarla dikkatinin çabuk dağılması ve günlük aktivitelerde sıklıkla yaşanan unutkanlık.

Hiperaktivite belirtileri nelerdir?

Oturduğu yerde elleri ayakları kıpır kıpır olmak, oturması gereken yerlerde (sınıf gibi) oturamama, uygun olmayan ortamlarda aşırı hareketlilik, sessizce oyun oynayamama, sanki motor takılmış gibi davranma, aşırı konuşma.

Dürtüsellik belirtileri ise; soruları bitmeden yanıtlama, sırasını beklemekte güçlük çekme ve diğerlerinin sözünü kesme veya rahatsız etme.

Belirtilere baktığımızda bunların zaman zaman herkesin yaşayabildiği sorunlar olduğunu fark ederiz. Ancak DEHB tanısını koymak için kritik olan bir takım ölçütler vardır. Örneğin belirtilerin kişinin yaşamına önemli etkilerinin olması, sosyal, akademik, ailesel, mesleki ve ilişkisel sorunlara yol açması gerekir. Ayrıca belirtilerin 12 yaşından önce başlamış olması, uzun süredir devam ediyor olması ve en az 2 ortamda bu belirtilerin olması şartları aranır. Sadece okulda veya sadece evde sorun varsa, genelde sorun ortama bağlıdır, ya da belirtiler ilk kez 15 yaşında ve bir sınav öncesinde gözlenmeye başlandıysa bu durumda farklı tanılar gözden geçirilir.

DEHB tanısı klinik muayene ve gözlem sonucunda konulan bir tanı olduğu için deneyimli bir çocuk psikiyatristinin değerlendirmesi son derece önemlidir. Değerlendirmeyi; iyi bir psikiyatrik muayene, aile değerlendirmesi, okul değerlendirmesi, aile görüşmesi, gerekli olduğunda uygun testler ile eşlik edebilecek tüm sorunların incelenmesini içermelidir. DEHB’nin altın standart tedavisi ilaç tedavisi olmakla birlikte, eşlik eden sorunların mutlaka ele alınması gereklidir. 

DEHB tanısı konulan çocuğun tedavisi bir an önce düzenlenmelidir. DEHB olan bireyler tedavi edilmediklerinde sosyal, ailesel, akademik, mesleki, yasal sorunlar ve bunların yanında başka psikiyatrik sorunlar gösterebiliyorlar. Özellikle tedavi almayan kişilerde madde bağımlılığı riskinde artma, davranış bozukluğu ve antisosyal, suça yönelik davranışlar gibi riskli davranışların artış göstermesi tedavinin ne kadar önemli olduğuna işaret etmektedir.