GEBELİK VE TİROİD HASTALIKLARI

Gebelik ve Tiroid Bezi

Gebelik tiroid bezi tarafından üretilen tiroid hormonlarının düzeylerini etkileyebilen bir durumdur. Gebelikte veya gebelik sonrasında tiroid hormon düzeyleri ile ilgili problemler görülebilir. Bu nedenle doktorunuz gebelik planınız olduğunda ya da gebelikle başvurduğunuzda tiroid değerlendirmesi için de kan tetkiki isteyecektir.

Tiroid hormonlarının düzeyleri gebelik boyunca gebe olmayan erişkinler için belirlenmiş normal aralıktan farklıdır. Doktorunuz gerekli gördükçe tiroid testlerinizin gebelik haftasına göre uygun aralıkta olup olmadığını kontrol edebilir.

Gebeliğin 3. ayından sonra bebeğin tiroid bezi hormon salgılamaya başlar, ancak tam fonksiyon görmesi 5. ayda olur. Bu nedenle annenin tiroid bezinin yeterli hormon üretmesi çok önemlidir. Gebelik esnasında tiroid hormon ihtiyacı en az %30 artar.

Bebeğin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve gebeliğin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için tiroid hormonlarının normal olması çok önemlidir.

Gebelik planlayan tüm kadınlara ve tüm gebelere başlangıçta TSH ölçümü yapılmalıdır.

Gebelik ve Tiroid Bezinin Az Çalışması (Hipotiroidi)

Gebelikte Hipotiroidi Risk Grupları:

- Daha önce erken doğum veya gebe kalamama öyküsü

- Ailede otoimmün hastalıklar ve tiroid problemleri olması

- Tip 1 diyabetli olmak,

- Daha önce tiroid operasyonu geçirmiş olmak

- Daha önce boyun bölgesine radyasyon almış olmak,

- Tiroid antikorlarının yüksek olması

 - Bilinen tiroid problemleri ile takip edilmekte olanlar

- 30yaş üstünde gebe kalmış hastalar hipotiroidi açısından riskli gruptadır

Bu durumlarda mümkünse gebelik öncesi tarama yapılması ve gerekliyse ilaç başlanması daha doğru olur.

Gebelikten önce tiroid ilacı başlanmış olan hipotiroidi hastalarının gebelikte ilacı kesmeden devam etmeleri gerekir, hipotiroidi ilaçlarının bebeğe zararı yoktur. Doğru olan gebelik planlanmadan önce veya gebelik öğrenildiğinde ilaç dozunun yeterli olup olmadığının kontrol edilmesi ve gerekiyorsa ilaç dozunun tekrar doktorunuz tarafınca düzenlenmesidir. Hipotiroidi tanısı olup, gebe kalmış olan hastalarımızda gebelik esnasında tiroid hormon ihtiyacı, en az %30 artış gerektirebilmektedir. Bu artışın sebebi özellikle gebeliğin erken dönemlerinde fetusun (anne karnındaki büyümekte olan bebek) tiroid hormon ihtiyacını karşılamak ve gebelikte annenin vücudunda meydana gelen pek çok değişiklik nedeniyledir. Gebelik boyunca ilaç doz kontrolünün, özellikle 24. haftaya kadar 4 haftada bir yapılmalıdır. Doğum sonrasında ilaç dozu, gebelik öncesi döneme dönülebilir.

Hipotiroidi için kullanılan ilaçlar aç karnına, en az kahvaltıdan yarım saat önce, boş mideye alınmalıdır ve diğer ilaçlar veya yiyeceklerle birlikte içilmemelidir. Gebelikte verilen demir ve vitamin takviyeleri veya mide ilaçları ile birlikte içilmeleri hem tiroid ilacının hem de demir gibi ilaçların emilimini bozar. Demir ilacı ile tiroid ilacının arası en az 4 saat olmalıdır.

Annenin hipotiroidi tablosunda olması hastalığın derecesine göre kansızlık, preeklampsi (gebelik zehirlenmesi), kalp yetmezliği, düşük, erken doğum, bebekte gelişimsel problemler olması (özellikle bebeğin beyin gelişimi için tiroid hormonları önemlidir) gibi bazı riskler taşıdığı için tesbit edildiğinde ilaç tedavisi başlanarak tiroid tetkikleri gebelik boyunca ve doğumdan sonrası için takibe alınır. İlaç tedavisini düzenli ve uygun şekilde kullanan gebelerde hipotiroidinin yol açabileceği riskler önlenmiş olur. Hipotiroidi için anneye verilen ilaçların anne karnındaki bebeğe olumsuz bir etkisi yoktur.

Gebelik ve Tiroid Bezinin Fazla Çalışması (Hipertiroidi)

Bazı hastalarda gebeliğin başında beta-hCG denen hormon yüksekliği ile ilişkili hipertiroidi şeklinde geçici tiroid fonksiyon bozuklukları olabilir. Bu tablo genellikle gebeliğin ilk yarısından sonra kendiliğinden düzelir.

Gebelik öncesi Graves Hastalığına bağlı hipertiroidisi olan kişilerde tiroid fonksiyonları yakından takip edilmelidir. Graves hastalarında genellikle gebeliğin dördüncü ayından sonra hastalık bulguları hafifler, ancak doğum sonrasında şiddetlenebilir. Bu hastalarda anne ve bebek, gebelikte ve gebelik sonrasında tiroid açısından yakın takibe alınır.

Gebelikten önce hipertiroidi tedavisi görüyorsanız ya da daha önce hipertiroidi için radyoaktif iyot tedavisi veya ilaç tedavisi aldıysanız en ideali gebelikten korunmayı bırakmadan önce tetkikleriniz ve muayeneniz için doktorunuzla görüşmenizdir. Gebelik için doğru zamanlama, gebelikte kullanılması uygun olan veya olmayan ilaçlar ve mümkün olabilecek diğer tedaviler hakkında bilgi alıp ona göre hareket etmeniz doğru olur.

Hipertiroidi şiddetliyse annede tansiyon yüksekliği, gebelik zehirlenmesi, kalp yetmezliğine, kalp ritim bozukluklarına, düşüklere, erken doğuma ve bebekte düşük doğum ağırlığına neden olabilir.