VEREM EĞİTİMİ VE FARKINDALIK HAFTASI
Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası
Ülkemizde her yıl, Ocak ayının ilk pazar günü ile başlayan haftada, toplumun tüberküloz (verem) hastalığı hakkında bilgilendirilmesi ve dikkatinin çekilmesi amacıyla “Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası” etkinlikleri düzenlenmektedir. Etkinliklerin 78. si 5-11Ocak 2025 tarihleri arasında yapılacaktır.
Cumhuriyetin ilk yıllarında verem aşısını teşvik eden dergi kapağı
Tüberküloz (verem) nedir?
Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis’ in neden olduğu bir hastalıktır. Tüberküloz basili ilk kez 1882 yılında Robert Koch tarafından mikroskopta gösterildi. Tüberkülozu tanımlkamak için hastaları soldurarak yok ettiği için “Beyaz Ölüm” veya “Beyaz Veba”,pek çok insanın yaşamını sonlandırdığı için de “Ölümün Kaptanı (Captain of the Death)”gibi isimler kullanılmıştır.Romalılar bu hastalığı, hırıltılı nefes alıp verme ve öksürükle balgam atma anlamındaki “Phytisis“sözcüğü ile tanımlamıştır.
“İnce Hastalık” ise ülkemizde en çok kullanılan tanımdır.
Çok eski çağlardan beri insan sağlığını tehdit etmekte olan bu hastalık günümüzde de küresel bir sorun olarak yerini korumaktadır. Verem önemli bir halk sağlığı sorunudur. Her yıl dünyada 9 milyon insan verem hastalığına yakalanmaktadır. Bir buçuk milyon insan da bu hastalıktan ölmektedir.
HIV pozitif olgularda hastalığın giderek artan sıklıkta görülmesi ve tüberküloz ilaçlarına karşı direncin giderek artması günümüzde hastalıkla ilgili karşılaşılan problemlerdir.
Tüberküloz basilinin mikroskop görüntüsü
Tüberküloz nasıl bulaşır?
Hastalık akciğer veya larinks(gırtlak) tüberkülozu olan bir kişinin öksürmesi, hapşırması ve konuşması sonucu ortaya saçılan bakterilerle yayılır. Enfekte bir hastayla uzun süre temas edenlerde bağışıklık sistemi bakteri ile savaşır ve genellikle de onu sınırlamayı başarır. Bu nedenle hastalığa neden olmayan ve bulaşıcı özelliği bulunmayan tüberküloz enfeksiyonu ile bulaşıcılığa sahip aktif tüberküloz hastalığı arasında ayırım yapılması gerekir. Verem hastalarının erken tanısı ve etkili tedavisi önemlidir. Düzenli tedavi ile haftalar içinde genellikle bulaşma biter. Düzenli ve yeterli tedavi ile de hastalık tümüyle iyileşir. Hastalığın bulaştırıcı olduğu dönemde tıbbi maske kullanılması gereklidir.
Tüberkülozun belirtileri nelerdir?
Tüberküloz hastalığı, en sık akciğerleri tutar. Vücudun hemen bütün organlarında hastalık yapabilir. Hastalığın görülebildiği diğer organlar, lenf bezleri, akciğer zarları, kemikler, böbrekler, beyin zarlarıdır. Özellikle beş yaşından küçük çocuklarda verem mikrobunu aldıktan sonra hastalık gelişme riski, menenjit ve miliyer tüberküloz görülme olasılığı erişkinlere göre daha yüksektir
Hastalık belirtileri hastalığın hangi organı tuttuğu ile yakından ilişkilidir.
- İki veya üç haftadan daha uzun süren öksürük, kanlı olabilen balgam çıkarma
- İstenmeyen kilo kaybı
- Halsizlik
- Düşük derecede ateş
- Gece terlemesi
- İştahsızlık
- Nefes alırken ya da öksürürken duyulan göğüs ağrısı gibi şikayetler sıktır.
Tüberküloz hastalığı açısından kimler risk altındadır?
- Bağışıklık sistemi baskılanmış olan kişiler(AIDS, kanser hastaları, organ ve kök hücre nakil hastaları, kemoterapi ve bağışıklık baskılayıcı ilaç alanlar)
- Tüberküloz hastası olan bir kişi ile yakın teması olanlar
- Yaşlılar
- Beslenme bozukluğu olanlar
- Tedaviye uyumsuz hastalar
- Sağlık çalışanları
Tüberkülozun yerleştiği organlar Akciğer tüberkülozu
Tüberküloz tanısı nasıl konulur?
Hastalık tanısı balgamda mikroskopik inceleme yapılarak tüberküloz mikrobunun gösterilmesi ve tüberküloz kültürü ile yapılır . Kültürde mikrobun üretilmesiyle hem mikrobun türü hem de ilaçlara direnç olup olmadığı saptanır. Gerekli durumlarda moleküler testler ile (Mycobacterium PCR testi) erken tanı mümkündür. Bazı hastalarda hastalıklı organdan yapılan biyopsinin patolojik incelenmesi gereklidir. Hastalık semptomları ve bulguları ile tüberkülozdan şüphelenilen hastalarda tüberkülin deri testi (PPD),IGRA kan testi radyolojik bulgular, ve mikrobiyolojik incelemeler birlikte değerlendirilerek kesin tanı konulur.
Tüberküloz tedavisi
Tüberkülozun tedavisinde kullanılan ilaçlar ülkemizde Verem Savaşı Dispanserleri’nden ücretsiz temin edilmektedir.Tedavide dört ilaç kullanılmaktadır.İlk seçenek ilaçlar isoniazid, etambutol, rifampisin, pirazinamid, morfozinamid ve streptomisindir.Tedavi süresi altı aydır. Bazı özel durumlarda ilaçları kullanma süresi uzatılabilir.
Tüberkülozda ilaç direnci, tüberküloz mikrobuna etkili olan ilacın artık etki etmemesidir. Bu, laboratuvar testi ile anlaşılabilir. Nedeni, yanlış ilaçlarla, eksik ilaçlarla tedavi yapılması ya da tedavinin düzenli kullanılmaması, erken kesilmesidir.
Tüberküloz aşısı
BCG aşısı ülkemizde çocukluk çağı aşı takviminde yer alan bir aşıdır. BCG aşısı hastalıktan değil, hastalığa bağlı olarak gelişecek milier tüberküloz ve menenjitinden korur.
Bilgi ve Randevu için;
0 312 666 7 666