Check-Up Nedir?
Check-Up Nedir?
Günümüzde tıp ve teknoloji alanındaki gelişmeler bir çok hastalığın ve kanser türünün, hastalık belirtileri ortaya çıkmadan ve ilerlemeden saptanmasına ve tedavi edilmesine olanak sağlamaktadır. Check-up; kişilerin genel sağlık durumunu değerlendirmek ya da farkında olmadığı sağlık sorunlarını saptamak için yaşa ve cinsiyete göre yapılan genel sağlık taramasıdır. Hastalıklara dair risk faktörlerinin açığa kavuşturulması, mevcut sağlık sorunlarının kontrolü ve yönetimi amacıyla yürütülen tüm muayene ve tetkik uygulamalarını kapsayan bir sağlık hizmetidir. Check-up başvurusu yapan kişinin yaşı, cinsiyeti, ek hastalıkları, risk faktörleri gibi çeşitli parametrelere bağlı olarak; belirli tarama testleri ile kişinin sağlık durumu değerlendirilir. Gerekli hallerde ileri tetkik ve diğer uzman doktor kontrollerine yönlendirilebilir veya tedavi başlatılabilir.
Check-Up Nasıl Yapılır?
Öncelikle check-up için başvuran kişinin dahiliye uzmanı tarafından ayrıntılı tıbbi öyküsü alınarak, genel sağlık durumu; varsa tanısı konmuş hastalıkları, aldığı veya önceden almış olduğu tedaviler ve ailesine ait sağlık durumu değerlendirilir. Ardından detaylı fizik muayenesi yapılır, varsa bulgular kaydedilir. Kişinin yaşına, cinsiyetine, mevcut risk faktörlerine göre laboratuvar ve görüntüleme tetkikleri, nöroloji, kardiyoloji, göğüs hastalıkları, kalp ve damar cerrahisi, kadın ve doğum, üroloji gibi uzman doktor muayene ve değerlendirmeleri yapılır.
Check-Up Neleri Kapsar?
Check-up fizik muayene ve laboratuvar ve görüntüleme tetkiklerini içerir. Genel sağlık taraması olarak bilinen check-up değerlendirmesinde kişinin olası hastalıklarını belirlemek için her branşı kapsayan bir hizmet sunulur. Kişinin yaşına, cinsiyetine, sağlık durumuna ve risk faktörlerine göre kapsadığı alanlar da farklılık gösterebilir.
Check-Up’ta Hangi Testler Yapılır?
Rutin check up’ın bir parçası olarak, kişilerin genel sağlık durumunun belirlenmesi için:
- Tam kan sayımı (hemogram)
- Böbrek, Karaciğer ve metabolik tabloyu değerlendiren biyokimyasal tetkikler
- Kan lipit (kan yağ ve kolesterol) düzeyleri
- Tiroit fonksiyon testleri
- Tam idrar tetkiki
- Akciğer grafisi
- Elektrokardiyografi
- Tüm batın ve tiroid ultrasonografisi
- Bulaşıcı hastalık testleri (Hepatit B, C, HIV)
- Gaytada gizli kan
- Tümör markerları (CEA, AFP, CA 19-9, CA 15-3, CA 125)
Rutin testlerin yanında elde edilecek bulgulara göre ek kardiyak ya da radyolojik görüntüleme, kemik erimesine yönelik kemik taraması, 40 yaş üstü kadınlarda mamografi ve pap smear testi, erkeklerde prostat testleri gibi tetkikler check-up içinde yer alır.
Check-Up Hakkında Sık Sorulan Sorular
Check-up ne kadar sürer?
Check-up, tetkiklerin sayısına bağlı olarak birkaç saat içerisinde tamamlanabilir. Yapılan test ve tahlillerin sonuçları uzman doktorun görüşüne sunulur, uzman doktor değerlendirmesinden sonra ileri tetkik ve konsültasyon istenebilir.
Check-up sonuçları kaç günde çıkar?
Check-up sonuçları genellikle gün içerisinde kişiye iletilir ve tekrar değerlendirme yapılır. Görüntüleme ve patoloji tetkiklerinin eklendiği durumlarda sonucun çıkma süresi de farklılık gösterir.
Check-up kontrolleri ne sıklıkla yapılmalıdır?
Kişinin sağlık durumu, ek hastalıkları, yaş ve cinsiyet, risk faktörleri gibi parametrelere bağlı olarak belirlenmiş belirli periyotlar içinde check-up taramalarının yapılması önerilmektedir. Check-up özellikle 40 yaş üstü bireylerin herhangi bir şikayeti olmasa bile yılda 1 kez yaptırmaları önerilen genel sağlık taramasıdır.
Check-Up ile Kanser Engellenebilir mi?
Kanser ile mücadelede en önemli adım hastalığı gelişmeden önlemek, gelişen kanseri erken teşhis etmek ve etkili tedavisine mümkün olduğunca erken dönemde başlamaktır. Buna yönelik olarak, belirli risk gruplarında kanserin teşhisine yönelik tarama testleri yapılmaktadır. Bu testlerin belirli aralıklarla tekrarlanması oldukça önemlidir.
Check-up kapsamında uygulanan belirli kan testleri ile görüntüleme yöntemleri kanserle mücadelede çok önemli veriler sunar ve hastalığın erken teşhisini mümkün kılar. Check-up ardından kişide kanser gelişiminde etkili olduğu bilinen sağlık sorunları tespit edilirse, buna yönelik yaşam tarzı değişiklikleri önerilebilir. Bu sebeple, check-up taramalarının kanserle mücadelede kritik bir rol oynadığı söylenebilir.